آشنایی با موسیقی سامبا؛ صدای فرهنگ برزیل - مجله دکوراسیون کاشیا

آنچه در این مطلب می خوانید

• موسیقی سامبا چیست؟
• تاریخچه مختصری از موسیقی سامبا
  • ریشه های سامبا
  • توسعه و تکامل موسیقی سامبا
  • تنوع در سامبا
  • احیای مجدد سامبا در برزیل
  • موسیقی سامبا در دنیای مدرن امروز
• ویژگی متمایز موسیقی سبک سامبا
• آشنایی با سازهای سامبای برزیلی
• موسیقی سامبا چه صدایی دارد؟
• تاثیر سامبا بر فرهنگ برزیل
• حقایق جالب و خواندنی درباره موسیقی سامبا
  • سوالات متداول

موسیقی سامبا چیست؟

سامبا نوعی موسیقی محبوب است که ریشه در سنت های آفریقایی- برزیلی دارد. موسیقی سامبا به علت الگوهای ریتمیک معین، تاکید بر ملودی، هارمونی نسبتا ساده، استفاده از سازهای کوبه ای آفریقایی و اشعار پرتغالی زبان متمایز از دیگر سبک های موسیقی متمایز شده است. در حالی که صحنه موسیقی برزیل ژانرهای بسیاری از بوسا نوا تا کورو را ایجاد نموده، سامبا مسلماً شناخته شده ترین محصول موسیقی صادراتی این کشور می باشد. موسیقی سامبا مدت هاست در کارناوال سالانه برزیل که به وسیله گروه هایی به نام مدارس سامبا (یا escolas de samba) تمرین شده نمایش داده می شود.

بیشتر بخوانید: تاریخچه موزه ملی برزیل

تاریخچه مختصری از موسیقی سامبا

در ادامه تاریخچه سامبا را به طور مختصر مرور می کنیم:

ریشه های سامبا

سبک سامبا به استان باهیا در برزیل در قرن هفدهم بازمی شود. در آن موقع نوادگان بردگان آفریقایی تکنیک های کوبه ای خود را با موسیقی محلی آمریکای لاتین ترکیب نموده و بدین ترتیب نسخه اولیه سامبا ساخته شد.

توسعه و تکامل موسیقی سامبا

در ریودوژانیرو بود که سامبا به شکا امروزی شکل گرفت. اولین آهنگ های سامبا که به ثبت رسیده اند مربوط به دهه 1910 هستند که با آهنگ Pelo Telefone در سال 1917 آغاز شد. پس از آن منطقه ها مختلف کشور انواع مختلفی از سامبا را فراوری نموده و فاولاهای فقیر (حلبی نشینی در حاشیه شهرهای بزرگ) به خاطر خلق سامبا د مورو یا سامبا از تپه ها معروف شدند.

بیشتر بخوانید: آشنایی با بزرگ ترین درخت برزیل

تنوع در سامبا

در سرتاسر برزیل، ژانرهای پایکوبی برزیلی نو از سامبا، از جمله سامبا-رگی، سامبا-انردو، سامبا-کانسائو، سامبا د رودا، سامبا سالن پایکوبی، سامبا-ماکسیکس، سامبا-د-چاوه و پاگود فراوری شده اند. بعلاوه بوسا نووای معروف از سامبا و با یاری جاز آمریکایی سرچشمه گرفت.

احیای مجدد سامبا در برزیل

در اواخر دهه 1960 و در اواسط دهه 1970، سامبا با رهبری هنرمندان محبوب برزیلی مانند نلسون کاواکینیو، گیلرمه دی بریتو و کارتولا به نوآوری رسید. البته سایر نوازندگان معروف مانند ژائو گیلبرت در هر دو موسیقی سامبا بوسا نووا و سامبا سنتی به موفقیت یکسانی دست یافتند.

موسیقی سامبا در دنیای مدرن امروز

امروزه سامبا در سراسر دنیا شناخته شده است. تماشاگران سینما به وسیله فیلم های هالیوودی با بازی کارمن میراندا با این نوع موسیقی آشنا شدند. گردشگران سامبا را به وسیله رژه سالانه کارناوال برزیل تجربه می نمایند. این سبک بعلاوه راه خود را به سنت های موسیقی دیگر از ژانرهای سالسا کوبایی گرفته تا پولکای لهستانی تا جاز پیدا نموده است.

بیشتر بخوانید: کشف شهرهای کمتر شناخته شده برزیل: از پاراتی تا گرامادو

ویژگی متمایز موسیقی سبک سامبا

از خاستگاه روستایی باهیان تا رسیدن به شکل مدرن امروزی! موسیقی سامبا را می توان با چند ویژگی اصلی تعریف کرد. این موارد عبارتند از:

• گروه کوبه ای سنگین: گروه های سامبا باتریاس نامیده می شوند، اصطلاحی که از کلمه پرتغالی برای درام کیت گرفته شده است.
• ریتم های ثابت و هیپنوتیزمی: بیشتر ریتم های سامبا در زمان 2/4 و دارای موتیف های ریتمیک تکراری هستند. در این بین ریتم باتوکادا به علت داشتن انرژی بالا و فعال بسیار محبوب شده است.
• پیشروی های تکراری آکورد: بیشتر سبک های سامبا از هارمونی نسبتاً ساده و پیشروی آکورد استفاده می نمایند و تأکید بسیار بیشتری بر ملودی و ریتم دارند.
• آواز پرسش و پاسخ: بیشتر آهنگ های سامبا دارای ردیف های معامله گری تکنوازی آواز با گروهی از خوانندگان پس زمینه هستند که بیشتر از پایکوبینده های مدرسه سامبا تشکیل می شوند. این تکنیک به اولین اشکال سامبا برمی شود، اما ادر دنیای مدرن همچنان محبوبیت خود را حفظ نموده است.

آشنایی با سازهای سامبای برزیلی

موسیقی سامبا بر اساس تعامل بین چند ساز زهی (معمولا گیتار و باس، همراه با یک ساز پرتغالی چهار سیم به نام کاواکینو) و یک گروه کوبه ای بزرگ اجرا می شود. نوازندگان سامبا طیف وسیعی از سازها را می نوازند، از جمله:

• طبل دام
• طبل باس
• بلوک چوبی
• Cuícas (نوعی درام اصطکاکی)
• پاندیرو (نوعی درام قاب دستی)
• Surdo (نوعی درام باس)
• Tamborim de Brasil (درام قاب برزیلی)
• Agogô (یک جفت زنگ مخروطی)
• Chocalho (نوعی لرزاننده استیک)
• گانزا (یک جغجغه استوانه ای)

با آغاز قرن بیستم و بین المللی شدن سامبا، بعضی از گروه ها آغاز به ترکیب سازهای برنجی مانند ترومپت و ترومبون و بعلاوه سازهای بادی چوبی مانند کلارینت و فلوت کردند. این امر سامبا را با بسیاری از سبک های موسیقی آمریکای لاتین، به ویژه انواع مختلف سالسا در کوبا و کارائیب، مطابقت داد.

بیشتر بخوانید: معرفی جذابترین بازارهای محلی برزیل

موسیقی سامبا چه صدایی دارد؟

موسیقی سامبا ساختار تنظیمی ندارد و از یک سری سیگنال های پخش نماینده اصلی رپینیک پیروی می نماید. سیگنال ها اغلب با سوتی به نام آپیتو پخش می شوند. همه بازیکنان قطعات خود را به صورت شنیداری یاد می گیرند و معمولاً کلمات برای به خاطر سپردن ریتم ها یاری می نمایند. این ریتم ها روی هم قرار گرفته و بافتی چند ریتمیک را ایجاد می نمایند. یک بخش اصلی از الگوهای ریتمیک مکرر (استیناتو) وجود دارد که روی هم قرار گرفته و در طول اجراب یک قطعه مجددا تکرار می شوند. موسیقی ممکن است شامل بخش های انفرادی، بخش های تماس و پاسخ، و بخش هایی باشد که به صورت هماهنگ پخش می شوند.

آواز یا سازهای برنجی اغلب برای ارائه ملودی به بالای سازهای کوبه ای اضافه می شوند، اگرچه موسیقی سامبا به شدت تحت تأثیر ریتم های بخش کوبه ای است.

از آنجایی که موسیقی سامبا در ابتدا برای گروه های بزرگی از مردم در بیرون پخش می شد و حتی در حال حاضر نیز در برترین حالت زمانی که به وسیله گروه های بزرگی از نوازندگان نواخته می شود، معمولاً با صدای بلند پخش می شود.

تاثیر سامبا بر فرهنگ برزیل

یکی از عواملی که موسیقی سامبا را تا این مقدار معروف نموده، ارتباط قوی آن با کارناوال ریودوژانیرو است. کارناوال از سال 1723 هر ساله برگزار و تا شش روز ادامه دارد و بیش از دو میلیون نفر برای تماشای در خیابان ها صف می کشند. جوامع محلی هر کدام یک ارابه تزیین نموده و با مدرسه سامبای محلی خود یا اسکولا د سامبا همراه می شوند.

این مدارس سامبا نهادهای فرهنگی و بلکه مالی و اجتماعی در برزیل هستند. کنار هم گذاشتن برگزارنمایندگان رژه کارناوال به معنای استخدام پایکوبیندگان، طراحان پایکوبی، نوازندگان، خیاطان، نجارها و نقاشان به مدت یک سال زمان می برد. یک مدرسه سنتی سامبا به طور میانه 4000 عضو دارد. به همین علت، مدارس سامبا در جوامع خود بسیار مهم هستند و سامبا را به نیرویی شگفت انگیز برای حفظ و تجلیل از میراث فرهنگی مردم، چه در برزیل و چه فراتر از آن تبدیل می نمایند!

با توجه به تکنولوژی و سهولت دسترسی به انواع مختلف موسیقی، سامبا اکنون واقعاً یک سبک بین المللی تبدیل شده است. بیشتر شهرهای بریتانیا گروه های سامبا خود را دارند و به عنوان بخشی از کارناوال ها در سراسر دنیا به معروفیت زیادی رسیده اند.

از موسیقی سامبا در بسیاری از تبلیغات تلویزیونی استفاده می شود. تمپوی سریع و ریتم های همزمان برای جلب توجه مخاطب ایده آل هستند و معمولا به فروش بیشتر محصول یاری می نمایند. می توانید برای رزرو تور برزیل، تماشا رژه های این پایکوبی و شرکت در کارناول های ریو، با همکاران ما در واحد تورهای خارجی در ارتباط باشید.

حقایق جالب و خواندنی درباره موسیقی سامبا

• سامبا موسیقی رسمی برزیل است که به وسیله یونسکو به عنوان میراث فرهنگی ناملموس بشریت به رسمیت شناخته شده است.
• هر یک از استان های برزیل رژه کارناوال مخصوص به خود را دارد که در طول تعطیلات ملی به کدت یک هفته برگزار می شود. این رویداد آنقدر بزرگ است که 14 شهر در سراسر برزیل سامبادروم مخصوص به خود را دارند!
• موسیقی سامبا در برزیل حتی تعطیلات رسمی خود را دارد: مردم در سراسر برزیل هر ساله 2 دسامبر را به عنوان روز ملی سامبا جشن می گیرند!
• سامبا در دهه 1940 به وسیله رهبر گروه موسیقی ادموندو راس در بریتانیا رایج شد.
• cuíca گاهی اوقات به عنوان طام میمون شناخته می شود زیرا صدای آن مانند گریه بعضی میمون ها است. نام cuíca در واقع از نام پرتغالی برای اپوسوم چهار چشم خاکستری گرفته شده است.
• تعداد زیادی از آهنگ های معروف پاپ مانند هر کجا که باشد از شکیرا، ماس کوئه نادا از سرجیو مندس و آهنگ پایکوبی Samba do Brazil اثر بلینی تحت تأثیر موسیقی سامبا ساخته شده اند.

بیشتر بخوانید: جاذبه های تماشای ریو در برزیل

سخن پایانی

ریتم های پرشور و سرزنده موسیقی سامبا را تشکیل می دهند. در کشور بزریل سامبا نه فقط یک سبک زندگی بلکه به عنوان بخش مهمی از فرهنگ پلی ست میان نسل ها و ملت ها! این سبک موسیقی با تلفیق سنت های آفریقایی و تأثیرات پرتغالی، به نمادی از شادی، همبستگی و هویت فرهنگی تبدیل شده است.

سوالات متداول

موسیقی سامبا از کجا ریشه گرفته است؟

سامبا در سنت های آفریقایی ریشه دارد و با فرهنگ پرتغالی در برزیل ترکیب شده است.

مهم ترین ویژگی های موسیقی سبک سامبا کدامند؟

ریتم های تند و سرزنده، استفاده از سازهای کوبه ای مانند سوردو، آگوگو و تمبورین و ملودی های شاد از ویژگی های اصلی سامبا هستند.

آیا سامبا فقط مخصوص برزیل است؟

سامبا ریشه در برزیل دارد، اما امروزه در سراسر دنیا محبوبیت پیدا نموده و در بسیاری از کشورها به عنوان سبکی شاد و پرانرژی شناخته می شود.