نقش رستم آبستن چه حادثه ای است؟ - مجله دکوراسیون کاشیا

به گزارش خبرنگاران، نقش رستم در نزدیکی تخت جمشید در استان فارس واقع شده و یادمان هایی از عیلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را دارد، درحالی که آرامگاه چهار پادشاه هخامنشی؛ داریوش بزرگ، خشایارشا، اردشیر یکم و داریوش دوم را در برگرفته است.

هشدار فرونشست در این محوطه، از حدود یک دهه پیش داده شده است، اما گفته می گردد در تمام این سال ها شکاف ها و چاله ها با خاک و سنگ ریزه پر شده بودند و حالا در بارش های اخیر همان شکاف ها عمیق تر شده اند و حتی در بخش هایی از محوطه، زمین دهان باز نموده و شرایط این محوطه باستانی را نگران کننده نموده است.

برخی علت آنچه در نقش رستم رخ داده است را به قنات های خشک شده و لایروبی نشده و بعلاوه چاه های کشاورزی که بدون مجوز تا همین اواخر حفر شده اند، مربوط می دانند.

هرچند، محمدهادی ایمانیه، استاندار فارس در جمع خبرنگاران این قول را داده است که چاه های غیرمجاز را تعطیل و پلمپ کند.

استاندار فارس به دعوت جمعی از اساتید دانشگاه شیراز برای آنالیز علمی صحت و سقم موضوع و ارائه راه کارهای تخصصی درباره فرونشست در نقش رستم، نیز اشاره می نماید که نظر و مطالعات اولیه آن ها، پیش از مشاهدات میدانی این بوده است که مساله نقش رستم کمتر از شایعاتی است که پیچیده.

نظر اولیه گروه حدودا 15 نفره اساتید دانشگاه شیراز، که پنجشنبه 20 اردیبهشت ماه، مشاهده و آنالیز اولیه ای از این محوطه باستانی داشتند، این بود که بخشی از آنچه در نقش رستم رخ داده، فروشُست بوده است. بعلاوه در محوطه رانش رخ داده است. از طرفی، اثرات فرونشست های گسترده در طی سال های گذشته در دشت مرودشت، در این محوطه به علت ضعف و سستی خاک، بیشتر بوده است.

ناقل این نظرات، علیرضا عسگری چاوردی، مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید است، که مسئولیت محوطه باستانی نقش رستم را دارد. او معتقد است مسائل متنوعی در نقش رستم رخ داده و قضیه فقط فرونشست و فروشست نیست.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید در گفت وگو با ایسنا شرح می دهد: در دوران هخامنشی این محوطه یک ساز و کار مدیریتی برای نظام آب داشته که اکنون از بین رفته است. به احتمال خیلی زیاد کانال آبی بوده است که پر شده و اکنون کارکردش را از دست داده است. از طرفی، رانشی در سازه های اطراف کعبه زرتشت، که در انتها کاوش های باستان شناسی به وسیله بازسازیگران ساخته شده، رخ داده است.

عسگری با استناد به کارشناسی های اولیه، اضافه می نماید: خاک در محوطه نقش رستم سُست بوده و آب به آن نفوذ نموده و احتمال را مطرح نموده است که شاید در زیر این سطح (اطراف کعبه زرتشت) سازه های دیگری هم باشد که از زیرخاک بیرون نیامده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید می گوید: برخی از شکاف ها در محوطه نقش رستم در گذشته ایجاد شده بودند که پر شدند. برای همین احتیاج است محوطه اساسی مطالعه کنیم. ما شیارها را پر نمی کنیم تا آسیب شناسی گردد. در واقع آنچه رخ داده ناشی از مسائل درونی سایت و البته بخشی از آن، فرونشست است.

عسگری انکار نمی نماید که فرونشست در بخش های دیگر دشت وجود دارد، اما تاکید می نماید در محوطه نقش رستم، چون سیستم مدیریتی آب از کار افتاده است و زمین سست بوده است، شکاف ها تشدید شده است.

او اظهارات یکی از متخصصان زمین شناسی را هم شاهد می گیرد، که هنگام مشاهدات میدانی گفته است: آب نقاط ضعف زمین را پیدا می نماید، یعنی جایی که سست تر بوده، رفته شده است.

رانش در سازه اطراف کعبه زرتشت که بازسازیگران در انتها کاوش ساخته بودند. آن طور که مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید می گوید قرار است مطالعات علمی تری در محوطه نقش رستم انجام گردد؛ در این مرحله آنالیز های ژئوفیزیک، ژئوالکتریک و ژئومغناطیسم انجام می گردد و دستگاه های GPS نصب خواهد شد و آزمایش هایی رو خاک می گردد.

عسگری می گوید: باید تعیین گردد سیستم هایی که در زیر سطح زمین قرار دارند در کجا خراب و یا از کار افتاده اند و اندازه آسیب ها و خطراتی که به سایت نقش رستم وارد شده است، برآورد گردد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید لازم می داند که یک برنامه بلندمدت حداقل 5 ساله برای نقش رستم از نظر کاوش، آنالیز و حفاظت و بازسازی اجرا گردد، چون مساله نقش رستم فقط فرونشست نیست، مساله حفاظتی، بازسازیی، باستان شناسی مطالعات زمین شناسی است، مساله خاک و پایش است و این محوطه باید در راستای حفاظت و ساماندهی به کلی مورد مطالعه و بازنگری قرار گیرد.

این شکاف به صورت طولی در پای آرامگاه های شاهان هخامنشی ایجاد شده است. از هفته گذشته این محدوده در دست مطالعه و آنالیز کارشناسان و اساتید دانشگاه شیراز قرار گرفته است. شکاف طولی که از آرامگاه خشایارشا ایجاد شده و در بخش هایی از محوطه عمیق تر و یا فروچاله شده است.

نظر کارشناسان بر این است که سستی خاک در محوطه نقش رستم و عوامل دیگر، باعث شده فرونشست در این محدوده بیشتر خود را نشان دهد.