اصلاح هویت بصری و قلم اختصاصی فرانکلین رونمایی شد - مجله دکوراسیون کاشیا

وی ادامه داد: حتی بسیاری از کتاب های غیرداستانی فرانکلین مانند کتاب مقدمه ابن خلدون بالای 30 بار چاپ شدند. در آن سال ها در زمینه کتاب آرایی، اول بودند و افرادی را به خارج از کشور فرستادند تا برای این کار دوره ببینند. بعلاوه اگر به تاریخ کتاب کودک در ایران نگاه کنیم، فرانکلین از پیشگامان در این زمینه بود و تمرکز خود را روی زبان کودک گذاشته بود. بعلاوه انتشار کتاب های درسی و البته مجله کتاب امروز که بسیاری از مجله های معروف آن موقع از آن الگوبرداری می کردند. حتی وقتی بعد از سال ها مجله دوجلدی کتاب امروز به همت انتشارات علمی و فرهنگی تجدید چاپ شد، با وجود قیمت بالایی که داشت در بازار نایاب شد و این استقبال مخاطبان بعد از گذشت چند سال نشان از اصالت متن در این انتشارات دارد.

معاون فرهنگی انتشارات علمی و فرهنگی با اشاره به اینکه در ادامه همان رویکرد فرانکلین امروزه کتاب های ما هم باید اصالت داشته باشند، توضیح داد: بر مبنای ریشه گرفتن دوباره همان اصالت های فرانکلین، امروزه طرح جلد، فونت، متن و... کتاب های علمی و فرهنگی هم باید بااصالت باشند و این انتشارات هویت بصری مخصوص به خود را داشته باشد و به تبع آن برای همواره در یاد مخاطبان بماند.

هویت بصری وجه تمایز انتشارات نسبت به یکدیگر است

در ادامه مراسم ساعد مِشکی، طراح گرافیک و مدیرعامل انتشارات مِشکی به اسم نخستین سخنران درباره اهمیت هویت بصری گفت: هویت بصری برای یک سازمان یا مؤسسه به مقدار داشتن هویت برای انسان ها اهمیت دارد. هویت ما را نسبت به دیگران متمایز می نماید و این وجه تمایز را طراحان سعی می نمایند با طراحی لوگو، قلم و اجزای هویت بصری برای یک سازمان به ارمغان بیاورند و به تبع آن، این امر در انتشارات هم همین کارکرد و اهمیت دارد و آن را نسبت به دیگر انتشارت متمایز می نماید.

وی اضافه کرد: از مدیران انتشارات علمی و فرهنگی بابت اینکه نام فرانکلین را بر این قلم گذاشتند، تشکر می کنم و این امر موجب می گردد که برای همواره در تاریخ این انتشارات ثبت گردد. یک تشکر دیگر هم از این بابت که این پروژه را به یک تیم طراحی حرفه ای واگذار کردند.

این طراح گرافیک گفت: ای کاش برای هر بخشی از کتاب های انتشارات علمی و فرهنگی یک قلم اختصاصی درنظر گرفته گردد. مثلا کتاب های کودک، ادبیات کلاسیک، ادبیات مدرن و ... قلم مخصوص به خود را داشته باشند و ما به محض تماشا متن کتاب، متوجه شویم مربوط به کدام دسته از کتاب های علمی و فرهنگی است. اگر این اتفاق رخ دهد قطعاً قدم بزرگی در عرصهٔ انتشارات کشور خواهد بود.

اصلاح اجزای بصری زیرمجموعه های انتشارات علمی و فرهنگی

مجید کاشانی، طراح هویت بصری انتشارات علمی و فرهنگی در ادامه این برنامه درباره فرایند پژوهش و شروع طراحی هویت بصری انتشارات فرانکلین اسم کرد: در ابتدا به علت اهمیت فرانکلین و انتشارات علمی و فرهنگی تمام اجزای بصری این انتشارات و زیرمجموعه های آن را استخراج و آسیب شناسی کردیم. در این سال ها از لوگوی علمی و فرهنگی در فضاهای گوناگونی استفاده شده بود و آسیب های زیادی به آن وارد شده بود. در نتیجه تمام لوگوها را اصلاح و سامان دهی کردیم و درنهایت به این نتیجه رسیدیم که باید قلم اختصاصی هم در کنار هویت بصری داشته باشیم تا این پروژه تکمیل گردد.

وی گفت: با این ساختار، کتاب های جدیدی که منتشر می شوند هم سامان می گیرند و با صفحه آرایی و هویت بصری مناسب و قلم مخصوص ارایٔه می شوند.

طراح هویت بصری انتشارات علمی و فرهنگی اظهار کرد: این تازه ابتدای جهت است و ما می توانیم خانواده قلم فرانکلین را توسعه دهیم و به مَثل در دیگر فضاهای این انتشارات مانند موسیقی و سینما فعالیت کنیم. امیدوارم که مدیران آینده علمی و فرهنگی هم همین جهت و رویکرد را ادامه دهند تا این کوشش 2 ساله ما در سامان بخشیدن به هویت بصری انتشارات علمی و فرهنگی به ثمر بنشیند و سرشروعی باشد تا دیگر ناشران هم به این سمت حرکت نمایند.

هر سازمانی باید خط مخصوص به خود داشته باشد

دامون خانجان زاده، طراح قلم فرانکلین هم درباره ظرفیت های خط فارسی شرح داد: در ابتدا باید بگویم که مدیریت انتشارات موجب رخ دادن این اتفاق شد و این مهم است که می بینیم یک ناشر به این مقدار دغدغه محتوا، فرم و خط مناسب فرانکلین را دارد. بزرگانی مانند سیف الله یزدانی، هرمز وحید، مرتضی ممیز، پرویز کلانتری و نو رالدین زرین کلک در این انتشارات فعالیت می کردند و اگر اکنون خط ما به جایی رسیده است که هر بنگاه، سازمان و نهادی برای خود سفارش خط مخصوص می دهد، نشان دهنده ظرفیت بالای خط فارسی است. ما مانند دستگاه های موسیقی، هفت دستگاه خط در فارسی داریم و این در هیچ فرهنگ خطی دیگری مشاهده نمی گردد.

وی اضافه کرد: در طول تاریخ، افراد زیادی ازجمله روشنفکران خواسته اند که خط و زبان فارسی را تغییر دهند اما پیروز نشدند زیرا خط ایرانی از دل فرهنگ مردم سرچشمه می گیرد و تغییرپذیر نیست.

خانجان زاده با اشاره به لزوم طراحی قلم مخصوص برای انتشارات، گفت: معمولاً هر سازمانی در جهان، خط مخصوص خودش را دارد، اما در ایران همه ناشران از یک خط مشابه استفاده می نمایند و یکی از دلایل اینکه کتاب هایشان کمتر فروش می رود، این است که خطشان را عوض نمی نمایند. من تا به امروز با سه انتشارات مِشکی، کارنامه و فرانکلین همکاری نموده ام و در 10 ضخامت برای آن ها قلم مخصوص خودشان را طراحی نموده ام.

نباید ارتباط مخاطب با متن را فدای زیبایی کنیم

یونس شُکرخواه روزنامه نگار، استاد و پژوهشگر علم ارتباطات به اسم آخرین سخنران، درباره نقش ارتباطی هویت بصری و قلم با مخاطبان اعلام کرد: درواقع به اسم یک روزنامه نگار اینگونه بگویم که هیچ چیزی شکل نمی گیرد الا زیر سایه ارتباطات. باید شرح بدهم که ما در ارتباطات حول محور رمزگذاری و رمزگشایی حرکت می کنیم و این رمز، گاهی تابلوی با مخاطب، گاهی بین پیغام نشریه با خواننده، گاهی بین یک صوت با مخاطب و گاهی بین یک ایماژ، با بیننده به وجود می آید. به طور مثال طراحان هویت بصری رمزگذار هستند و ما مخاطبان از آنچه آن ها به ما توصیه می نمایند رمزگشایی می کنیم.

وی ادامه داد: از جنبه رمزگذاری هرگز چیزی تمام شده نیست و گاهی رمزی جای رمز دیگری را می گیرد. مثلاً اینکه چرا ما برای مطالب گوناگون از قلم های نستعلیق، آنلاین، روزنامه و کودک استفاده می کنیم؟ در اینجاست که در حوزه ارتباطات پدیده همنشینی - جانشینی شکل می گیرد. دوستان هم اشاره کردند که فونت های گوناگون برای مخاطبان، مطالب و بخش های گوناگون طراحی کنیم و به نظر من طراحان قبل از اینکه رمزگذاران خوبی باشند، باید بتوانند به صورت حرفه ای رمزگشایی نمایند و ارتباط با مخاطب را در قلم به وجود بیاورند. به طور مثال لباس های ما در کمد کنار هم همنشینی دارند، اما زمانی که بخواهیم به مجلس عزاداری برویم، لباس مخصوص به آن موقعیت را انتخاب می کنیم و در اینجاست که جانشینی معنا پیدا می نماید و به عبارت دیگر لباس ما به زبان تبدیل می گردد و معنا پیدا می نماید. به همین علت اگر قرار است برای هر سازمانی قلمی خاص طراحی کنیم، آن قلم باید برای منظورهای خاص طراحی و رمزگشایی گردد.

این استاد ارتباطات با بیان اینکه نباید صرفاً به زیبایی قلم اکتفا کرد، گفت: بحث ما بر سر قلم نیست بلکه قصه بر سر ارتباط با مخاطب است، به طور مثال بچه ها با شکل ظاهری و خوانش بعضی فونت ها مشکل دارند و این یک چیزی مانند فونت دکوراتیو نیست و باید بدانیم که چه کاربردی دارد، نه اینکه همه چیز را فدای زیبایی متن کنیم.

وی درباره اهمیت نهادینه کردن موضوع هویت بصری و قلم اختصاصی اسم کرد: اگر کار هویت بصری این دوستان در انتشارات علمی و فرهنگی فراگیر و ادبیات آن توزیع نگردد، صرفاً به اسم یک قلم باقی می ماند و نمی تواند به زبان فرانکلین تبدیل گردد و به تبع آن به درستی با مخاطب ارتباط برقرار و معنا و حس متن را منتقل کند. اگر درباره این قضیه ننویسیم و درباره آن حرف نزنیم، این موضوع مانند یک جزیره خاموش می ماند.

وی در انتها درباره راه های تبدیل شدن این هویت بصری به ادبیات پیشنهاد کرد: به نظر من انتشارات علمی و فرهنگی هر ماه باید یک کنفرانس در موضوع هویت بصری و به طور خاص قلم اختصاصی برگزار کند. من برای ترویج ادبیات سه جا را سراغ دارم؛ نهادهای آکادمیک که باید این نکات را آموزش دهند، نهادهای رسانه ای که باید ایده های نو ارایه نمایند و در آخر نهادهای صنفی می توانند به این مساله یاری نمایند و انتشارات علمی و فرهنگی را هم به اسم یک نصف می بینم که می تواند این مساله را در جامعه نشر کشور نهادینه کند.

در انتها این مراسم با حضور خبرنگاران و مهمان های دیگری مانند گلی امامی، محمدجواد حق شناس، محمدرضا زائری و ... از دفترچه اصلاح هویت بصری و قلم اختصاصی فرانکلین رونمایی شد.