نبض کند صنعت چاپ در دستان چه نهادی خواهد زد؛ ارشاد یا وزارت صنعت؟ - مجله دکوراسیون کاشیا

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرنگاران ، قرار بود ساعت 8: 45 دقیقه صبح، همه روبروی درب وزارت ارشاد جمع شویم، عقربه های ساعت به 9 نزدیکتر می شد و عکاسان و خبرنگاران یکی یکی از راه می رسیدند، پس از دقایقی همگی سوار بر اتوبوسی زردرنگ، وزارت ارشاد را به سمت اولین چاپخانه ای که قرار بود در اردوی یک روزه آشنایی خبرنگاران حوزه چاپ با این صنعت مورد بازدید قرار بگیرد، ترک کردیم.

پس از طی مسافتی کوتاه، از اتوبوس پیاده شده و به سمت چاپخانه صنوبر راه افتادیم. چاپخانه صنوبر که بیش از 30 سال است به مدیریت سیدحسین کیان احمدی فعالیت می نماید، در حوزه چاپ مجلات، کاتالوگ، بروشور، جعبه های تجاری، سرسید و تقویم فعالیت دارد.

پس از ورود به چاپخانه محمد نیک پوش مدیر داخلی به استقبال می آید و ضمن توضیح اطلاعاتی درباره چاپخانه و فعالیت آن اظهار می نماید: فعالیت روزانه ما بین 8 تا 10 پالت است که البته در ایام شلوغ سال گاهی به 30 پالت هم می رسد. هر پالت نیز بین 20 تا 30 بند کاغذ را شامل می گردد.

نیک پوش ما را به به طبقه دوم چاپخانه که مقدمات پیش از چاپ در آنجا فراهم می گردد، هدایت می نماید، طبقه دوم شامل دفتری با سه اتاق بود. نخستین اتاق این دفتر لیتوگرافی بود که به گفته روح الله مرادی اپراتور لیتوگراف، شروع کار چاپ از این اتاق و با طراحی و لیتوگرافی انجام می گردد.

وی ادامه می دهد: هر فایلی که برای چاپ به چاپخانه می آید، ابتدا در این اتاق از نظر کیفیت و طراحی ارزیابی می گردد، ما در اینجا سایز و کیفیت زینک را چک نموده و در صورتی که با معیارهای لازم برای چاپ هماهنگ باشد، توسط نرم افزاهای خاصی کار را پرینت خواهیم گرفت.

افزایش 50 درصدی قیمت زینک های وارده از چین و کاهش چند برابری کیفیت

مرادی در اشاره به کمبودهایی که در حال حاضر در حوزه لیتوگرافی در کشور وجود دارد، به زینک اشاره نموده و می گوید: زینک هایی که به تازگی وارد کشور می گردد، نسبت به قبل افزایش 50 درصدی دارد و از نظر کیفیت نیز بسیار ضعیف تر است. هر زینک در گذشته 7 تا 8 هزار تومان بود که امروز به 14 هزار تومان رسیده است.

وی ادامه می دهد: با توجه به اینکه ما فراوری زینک در داخل نداریم، در گذشته از آلمان زینک هایی با کیفیت بالاتر را وارد می کردیم، ولی اکنون زینک ها از چین وارد می شوند که کیفیتشان نیز کاهش یافته است.

پس از لیتوگرافی اتاق زینک قرار داشت که فرهاد رخصتی کارشناس مربوطه ضمن تایید سخنان مرادی در مورد زینک می گوید: در گذشته زینک ها معمولا 50 تا 100 هزار نسخه را جواب می داند، اما اکنون زینک های چینی 5 نهایت 10 هزار نسخه را کفاف می دهد.

مرادی و رخصتی را با این پرسش بی جواب که چرا در داخل کشور به فراوری زینک نمی پردازیم، تنها گذاشته و به طبقه نخست کارگاه چاپخانه باز می گردیم، مصطفی پورحسین اپراتور مسئول دستگاه رولند در اشاره به دستگاه های موجود در این چاپخانه می گوید: این دستگاه ها کاغذهای 50 تا 1000 گرمی را چاپ می نمایند.

کاهش سفارشات به دلیل 6 برابر شدن قیمت کاغذ

وی از 60 ماه دوم سال به عنوان ایام شلوغ و پرکار چاپخانه نام برده و عنوان می : کند: البته امسال به دلیل گران شدن کاغذ که از کیلویی هزار تومان به 6 هزارتومان رسیده است، میزان سفارشات کاهش داشته است.

شهروز نیک پوش مسئول سفارشات نیز در ادامه بازدید دستگاه های موجود را معرفی و ضمن توضیح کارایی هر دستگاه تصریح می نماید: تهیه مواداولیه برای چاپ یکی از دغدغه های امروز چاپخانه داران است، البته ما به دلیل اینکه خودمان مواد اولیه را وارد می کنیم کمتر با مشکل روبرو هستیم، اما هم صنفان دیگر ما این مشکل را به صورت جدی دارند. GTOt ، PM52 ، ROLAND202 و... عنوان چند دستگاه این چاپخانه است که به گفته نیک پوش از جدیدترین دستگاه ها در حوزه چاپ به شمار می فرایند.

کاهش 40 درصدی سفارشات انتها سال

وقتی از وی درباره میزان سفارشات در امسال می پرسیم، می گوید: سفارشات امسال کاهش چشمگیری پیدا نموده است و حدود 40 درصد نسبت به سال قبل کمتر بوده است.

چاپ هنوز از سوی وزارت صنعت و معدن به عنوان یک صنعت شناخته نمی گردد

مسعود فرشیدفرید عضو شورای سیاست گذاری صنعت چاپ که در این سفر ما را همراهی می کرد، با اشاره به یکی از دستگاه های این چاپخانه می گوید: یک کارخانه صنایع غذایی که ماست را با آب مخلوط نموده و دوغ فراوری می نماید، در ردیف دستگاه های فراوریی قرار می گیرد و به عنوان صنعت شناخته می گردد، اما چاپ هنوز از سوی وزارت صنعت و معدن به عنوان صنعت شناخته نمی گردد.

امضای توافق نامه میان ارشاد و وزارت صنعت برای حل مسائل چاپ

وی در ادامه از توافق نامه ای میان ارشاد و وزارت صنعت و معدن که به تازگی امضا شده خبر داده و می گوید: امیدوارم از این پس چاپ نیز به عنوان یک صنعت مورد توجه باشد تا چاپخانه داران بتوانند از تسهیلاتی که برای مجموعه صنعت در نظر گرفته می گردد، مانند وام های بلندمدت استفاده نمایند.

به انتشار کتاب به عنوان یک فراوری نگاه نمی گردد

فرشیدفرید در ادامه عنوان می نماید که هنوز در کشور انتشار کتاب به عنوان یک فراوری نگاه نمی گردد، در صورتیکه همه صنایع وابسته به چاپ هستند، هر چند در این میان چاپخانه داران نیز کم کاری هایی داشته اند.

این عضو شورای سیاستگذاری صنعت چاپ در ادامه با انتقاد از چشم و هم چشمی هایی که گاهی میان چاپخانه داران دیده می گردد، می گوید: در چاپخانه های حرفه ای دستگاه ها معمولا پس از آنالیز و ارزیابی نظرات کارشناسان و مشاوران خریداری می شوند، اما گاهی با توجه به اینکه این فرآیند هزینه بر است، چاپخانه داران دستگاه هایی را می خرند که شاید کارایی چندانی برایشان نداشته باشد.

چرخی در محیط چاپخانه می زنیم، سررسید ها و تقویم ها در انواع مختلف خودنمایی می نمایند، پاره ای در دل دستگاه ها می چرخند، پاره ای بر روی هم انباشته شده و انتظار می کشند، گوییصنوبر نیز انتظار بهار را می کشد.

حمایت از کارگران و دغدغه های صنفی آن ها

به میان کارگر ها می روم و این بار چاپ را از نگاه آنان آنالیز می کنم. حسین یکی از کارگران چاپخانه که از دو سال پیش در صنوبر مشغول به کار است، حمایت از کارگران چاپ را تنها دغدغه خود و همکارانش می داند و می گوید: کار در چاپخانه به دلیل آلودگی های صوتی جزء مشاغل سخت است، بنابراین ضروری است حمایت های بیشتری از کارگران این واحدها صورت گیرد.

با مسئولین و کارگران چاپخانه خداحافظی نموده و به سمت اتوبوس حرکت می کنیم، قرار بود در این اردوی یکروزه احمد علمشاهی، مدیر کل دفتر چاپ وزارت ارشاد نیز ما را همراهی کند، ولی علمشاهی نه در صنوبر حضور داشت و نه در آپادانا که مقصد بعدی ما بود.

چاپخانه آپادانا در 8 کیلومتری جاده مخصوص کرج

چاپخانه آپادانا در 8 کیلومتری جاده مخصوص کرج قرار داشت، اتوبوس داخل شد و رضایی، مدیرعامل سابق این چاپخانه به استقبالمان آمد. آپادانا، در فراوری لفاف های بسته بندی غذایی، بهداشتی، دارویی، چاپ روتوگراور، فلکسوگرافی، انجام لامیناسیون، واکس حرارتی (کاغذ) و کلیشه سازی فعالیت می نماید.

در ابتدای ورود به دفتر چاپخانه با انواع و اقسام کالاهای آشنا روبرو شدیم؛ از چیپس و پفک گرفته تا بیسکوییت ساقه طلایی. اما این بار این مواد غذایی نبودند که جلب توجه می کردند، بلکه لفاف های بسته بندی آن ها بود که نشان می داد در این کارخانه فراوری می شوند.

رضایی معرفی کارخانه را اینگونه شروع می نماید که چاپخانه آپادانا در سال 42 افتتاح و نخستین بخشی بود که به فراوری بسته بندی منعطف پرداخت. در آن زمانی در ایران واحدی که قالب سازی، تراشکاری ، آب کاری و چاپ را همزمان داشته باشد، وجود نداشت.

تعطیلی چاپخانه های بسته بندی صنایع را می خواباند

وی ابتدا ما را به بخش مرکب سازی که مخازن اصلی آن به دلیل جلوگیری از احتراق در زیرزمین قرار داشت، هدایت نموده و می گوید: اگر چاپخانه های بسته بندی فعالیتشان تعطیل گردد، صنایع نیز فعالیتشان خواهد خوابید.

طولانی بودن صدور مجوز دردسرآفرین است

همراه با رضایی به مکان اصلی کارخانه رفتیم، رول های بسته بندی مواد غذایی در گوشه و کنار کارخانه خودنمایی می کرد، رضایی مشکل اصلی در حوزه چاپ را طولانی بودن فرایند صدور مجوز و درگیری های بروکراسی اداری که دردسرآفرین است، عنوان می نماید. اما نکته جالب سخنان رضایی وجود یک دستگاه ساخت ایران در این کارخانه بود، این دستگاه رول های لفاف های صنایع را برش می داد.

بهداشت مواد غذایی و بسته بندی های فراوری شده از الکل و مرکب

وقتی از رضایی درباره اینکه شرایط بهداشتی رنگ ها و الکل های موجود در آن که در تماس با محصولات غذایی هستند، می پرسیم، می گوید: الکل ها در دستگاه تبخیر می شوند و محصولات نیز یک لایه آلومینیومی رنگ روی آن ها را می پوشاند.

استفاده از پایه آب به جای الکل هنوز در ایران کاربردی نشده است

توضیحات رضایی برایم قانع نماینده نیست، به همین دلیل به سراغ اشتری مهندس فنی کارخانه می روم، وقتی از اشتری درباره استفاده از آب به جای الکل در صنایع بسته بندی می پرسم، پاسخ می دهد که استفاده از پایه آب پیشنهادی است که به تازگی مطرح شده و به لحاظ بهداشتی و سلامتی نیز ارجحیت دارد، اما در ایران تا جاییکه من دیده ام وجود ندارد، در صنایع کارتن سازی از آن استفاده می گردد، اما در بسته بندی های انعطاف پذیر تا به امروز استفاده نشده است.

وی ادامه می دهد: معمولاً از مرکب های حلال تایید شده هم چون اتیل الکل استفاده می گردد، اگر بخواهیم از آب به جای الکل استفاده کنیم، نوع ماشین آلات نیز باید تغییر پیدا کند، چراکه ماشین آلات فعلی توانایی کار با آب را ندارند.

بازارهای دنیای تقاضا در حال از دست رفتن هستند

بازدید هم چنان ادامه دارد، بخش دیگر سخنان رضایی به توانایی هایی که در این زمینه وجود دارد و کمتر به آن توجه می گردد، اختصاص دارد، وی از ترکمنستان، ازبکستان، عراق، افغانستان و... به عنوان بازارهای تقاضا نام می برد که در حوزه بسته بندی های منعطف می توان بر روی آن ها سرمایه گذاری کرد، ولی چاپخانه ها به دلیل نبود مواد اولیه جرئت وارد شدن به این بازارها را پیدا نمی نمایند.

متغیر بودن قیمت جرئت وارد شدن به بازارهای دنیای را گرفته است

وی متغییر بودن و در حال افزایش بودن مواد اولیه را مهم ترین دلیل برای ممانعت ورود به بازهای دنیای و پذیرش سفارشات عنوان نموده و می گوید: فرصت ها در حال از بین رفتن هستند، صنعت چاپ چون از محیط های کارگاهی کوچک کار خود را شروع نموده است، برای دولت ها ناشناخته باقی مانده و در برنامه های کوتاه مدت و دراز مدت جای چندانی برای آن دیده نشده است؛ در حالیکه نبض اقتصاد در صنعت چاپ نهفته است.

صنعت چاپ متولی ندارد، وزارت ارشاد متولی نیست

رضایی کیفیت صنعت چاپ ایران را بالا ارزیابی نموده و عنوان می نماید، ما در بسیاری موارد از کشورهای منطقه همچون ترکیه جلوتر هستیم، اما متاسفانه صنعت چاپ متولی ندارد، همه تصور می نمایند وزارت ارشاد متولی صنعت چاپ است، در صورتی که ارشاد متولی نشر در حوزه چاپ است نه صنعت چاپ. متولی چاپ باید وزارت صنعت ، معدن و تجارت باشد.

همراه با رضایی چاپخانه صنوبر را به مقصد چاپخانه مدرن پردازش تصویررایان ترک می کنیم، پس از دقایقی نسبتا کوتاه، اتوبوس جلوی درب کارخانه ای بزرگ و نسبتا مدرن توقف می نماید. اینجا دیگر خبری از سر و صدای چاپخانه صنوبر و بوی رنگ و الکل آپادانا نیست.

حیدری قائم مقام مدیرعامل شرکت به استقبال می آید و پس از نماز و ناهار همگی در سالن کنفرانس منتظر علمشاهی که قرار بود از صبح خبرنگاران را همراهی کند، می مانیم.

صنعت چاپ صندلی تعیین ندارد

مدیرکل دفتر امور چاپ ارشاد با ورود به جمع خبرنگاران به ارائه گزارش عملکرد حوزه متبوع خود طی 6 ماه نخست سال پرداخته و از نبود صندلی تعیین برای صنعت چاپ در کشور انتقاد می نماید.

وی هم چنین خبر امضای تفاهم نامه میان ارشاد و وزارت صنعت را تایید نموده و اظهار امیدواری می نماید که با اجرای این تفاهم نامه بعضی از مسائل صنعت چاپ حل گردد.

بانک مرکزی و وزارت صنعت اهتمام ویژه ای به کاغذ داشته باشند

علمشاهی از نبود متولی تعیین برای حوزه چاپ و کاغذ در کشور گله کرد و گفت: در حوزه کاغذ تعاونی چاپخانه داران تهران خود متولی واردات کاغذ شدند، در حالیکه انتظار می رود بانک مرکزی و وزارت صنعت توجه ویژه ای به بحث کاغذ داشته باشند.

رضا حیدری نیز پس از سخنان علمشاهی به معرفی موسسه پردازش تصویر رایان پرداخته و می گوید: این شرکت به عنوان بزرگترین و مجهزترین مجموعه چاپ و بسته بندی در بخش خصوصی در سال 82 فعالیت خود را شروع کرد. این شرکت با به کارگیری 360 نیروی متخصص ضمن ارتقای کیفی و کمی در صنعت چاپ کشور توانایی انجام سفارش های تراز اول در سطح بسته بندی شرکت های مطرح در دنیا را دارا است.

وی در ادامه تصریح می نماید: این شرکت در اقدام به توسعه و راه اندازی واحد های جدید در زمینه جاپ و فراوری و برچسب های متالایز امنیتی و فراوری برچسب هولوگرام نموده است.

طراحی و فراوری هولوگرام و 12 میلیون برچسب امنیتی در طول روز

حیدری با بیان این مطلب که ما تنها بخشی در کشور هستیم که از طراحی و فراوری هولوگرام را انجام می دهیم گفت: فعالیت هایی که هم اکنون در این کارخانه انجام می گردد، پیش از این در خارج از کشور انجام و به کشور وارد می شده است. اما ما اکنون روزانه 12 تا 15 میلیون برچسب امنیتی دخانیات را فراوری می کنیم.

چاپ و بسته بندی 5 میلیون قبض همراه اول

حیدری در ادامه می گوید: امکانات ما در این مجموعه در حال حاضر بیشتر از مجموعه چاپ بانک ملی است. در زیر مجموعه شرکت نیز در موسسه رسام نگار در حوزه فراوری سیم کارت فعال هستیم، 5 میلیون قبض همراه اول در این شرکت فراوری و بسته بندی می گردد.

جلوگیری از واردات هولوگرام در چین و حمایت از فراوری داخلی

وی در ادامه سخنان خود خطاب به علمشاهی خواست که اقداماتی جهت جلوگیری از وارادات هولوگرام هایی که از چین وارد می گردد انجام گردد و گفت: بلیت هایی که در شهر بازی ها استفاده می شوند، از چین وارد می شوند و این بسیار خنده دار است.

پس از سخنان رضایی بازدید از محیط کارگاهی کارخانه انجام شد، در این کارخانه 16 ماشین چاپ که به گفته احمد ابدان مدیر فراوری، طبق آخرین فناوری ها به روزرسانی شده اند، فعالیت دارند.

بروکراسی اداری مسئله ای بزرگتر از تحریم ها

وی نیز از بروکراسی های اداری که در این زمینه وجود دارند، به عنوان مسئله ای بسیار بزرگتر از تحریم ها و دسترسی به مواد اولیه نام می برد و می گوید: این دومین باری بود که یک مدیر کل دفتر چاپ از کارخانه ما بازدید می کرد، در حالی که این بازدیدها می توانند مسائل و دغدغه های موجود را به گوش مسئولان برسانند.

سالن هولوگرام بخش دیگری از این کارخانه بود که چون در حال فراوری محصولات ایرانسل بود از بازدید خبرنگاران ممانعت شد.

اردوی یک روزه آشنایی خبرنگاران با صنعت چاپ با غروب آفتاب به انتها می رسد ، در حالیکه همچنان صنعت چاپ و مسائل و مسائل آن به عنوان یکی از مظلوم ترین حوزه های صنعت، مورد بی مهری مسئولان قرار گرفته و کسی حاضر نیست، سرپرستی این طفل 200 ساله را عهده دار گردد.

گزارش از سمیرا شاهقلی